Podstawowe komórki biorące udział w odpowiedzi immunologicznej to limfocyty. Ich dojrzewanie i rozwój odbywa się w różnych narządach limfatycznych. Jednym z nich jest grasica. W niej rozmnażają się przede wszystkim limfocyty T. Wykazano, że wszystkie limfocyty T, które tworzą odpowiedź immunologiczną, muszą posiadać własne HLA. Grasica jest narządem, który ulega stopniowemu zanikowi.
W szpiku kostnym dochodzi do wytwarzania i rozwoju zarówno limfocytów B, jak i limfocytów T. Zaobserwowano, że obydwa rodzaje limfocytów powstają z jednej komórki, która ulega odpowiedniemu zróżnicowaniu, na skutek konkretnego umiejscowienia.
Limfocyty B ulegają namnożeniu oraz zróżnicowaniu, w wyniku styczności ze swoistym antygenem. Następnie następuje produkcja przeciwciał, które swobodnie krążą we krwi bądź w płynach tkankowych. Główną rolą przeciwciał jest reakcja z antygenem, co powoduje pobudzenie limfocytów B.
W szpiku kostnym produkowane są także fagocyty. Są to komórki o właściwościach żernych. W wyniku wtargnięcia drobnoustrojów zakaźnych, fagocyty pochłaniają je, a następnie unieszkodliwiają. Wyróżnia się również wtórne narządy limfatyczne. Do nich zalicza się śledzionę oraz węzły chłonne.
żółtaczka